Een focus op datgene wat écht belangrijk is voor de klant en door fouten in de uitvoering (proces) terug te dringen, kan het aantal processtappen gereduceerd worden (Lean) en de uitkomst van dergelijke processen voorspelbaar worden gemaakt (Six Sigma).
Lean Six Sigma is een combinatie van Lean Thinking en Six Sigma. Het is een stevig fundament voor kwaliteitsverbeterprojecten welke gebruik maakt van de DMAIC-methodiek. Zowel management en bestuur alsmede uitvoerende afdelingen binnen de organisatie worden betrokken in Lean Six Sigma. De combinatie van Lean Six Sigma zorgt ervoor dat de voordelen van beide disciplines volledig kunnen worden benut. Dit geldt voor zowel het ontwerpen en ontwikkelen van een product als het inrichten, beheersen en in standhouden van een proces.
Wat is Six Sigma en wat kan men ermee bereiken? Six Sigma is een systematische en krachtige benadering voor verbeterprojecten, waarin eveneens de klanten (en andere belanghebbende) centraal staan. De naam ‘Sigma’ wordt weergegeven door de Griekse letter σ, en vertegenwoordigt in hoofdlijnen een meting van variatie dat het gemiddelde verschil tussen een eenheid en het algemene gemiddelde van een grotere populatie eenheden blootlegt. Binnen veel organisaties wordt Six Sigma gedefinieerd als maatstaf voor defecten. Een waarde van 6σ vertegenwoordigt een foutenkans van 3,4 per miljoen mogelijkheden. Hoe lager de sigma-waarde, des te hoger de foutkans. Een waarde van 3σ vertegenwoordigt al 67.000 defecten per miljoen mogelijkheden. In onderstaande tabel worden de verschillende waarden weergegeven.
| Sigma-waarde | Percentage goede eenheden | Aantal defecten per miljoen mogelijkheden |
| 1σ | 31,0% | 691.462 |
| 2σ | 69,10% | 308.538 |
| 3σ | 93,320% | 66.807 |
| 4σ | 99,3790% | 6.210 |
| 5σ | 99,9770% | 233 |
| 6σ | 99,99966% | 3,4 |
De berekeningen van de niveaus zijn gebaseerd op statistische formules.
Voorbeeld
Bedrijf “OrganicX” produceert en levert op grote schaal verfblikken voor de verfindustrie. Het bedrijf maakt gebruik van de Lean Six Sigma filosofie en gebruikt zodoende CTQ’s – Critical to Quality – om de eisen van de klant te vertegenwoordigen. Het bedrijf besluit de sigma-waarde te berekenen door de prestaties te vergelijken met de eisen van de klant (CTQ). Zodoende ontstaat er een beeldvorming van de populatie van eenheden die in één keer aan de CTQ’s voldoen. De sigma-waarde wordt zoals gebruikelijk weergegeven als defecten per miljoen mogelijkheden (Eng.: DPMO), om de behoefte aan hoogwaardige prestaties te benadrukken.
Voor aanvang van de berekening van de sigma-waarden voor het productieproces worden alle belangrijke termen nog eens verduidelijkt:
- Eenheid: het geproduceerde of verwerkte item;
- Defect: alle gebeurtenissen welke niet aan de specificaties van de CTQ’s voldoen;
- Defectmogelijkheid: alle gebeurtenissen waardoor de kans ontstaat dat een (enkele) CTQ niet wordt gehaald. Aantal defectmogelijkheden = aantal CTQ’s. Deze regel gaat echter niet altijd op;
- Defectief: een eenheid met één of meer defecten.
“OrganicX” berekent de sigma-waarden door een steekproef van 750 producten welke gereed zijn voor aflevering aan de klanten. Ieder met 4 defectmogelijkheden (CTQ’s) op het gebied van (leverings-)snelheid, precisie, volledigheid en afwerking. Tijdens de steekproef worden er 72 defecten geconstateerd.
- Aantal geproduceerde eenheden – N = 750;
- Aantal defecten – D = 72;
- Aantal defectmogelijkheden (CTQ’s) – O = 4;
- Aantal defecten per miljoen mogelijkheden – DPMO = [ D / ( N*O) ] * 1.000.000 = 24.000.
Met behulp van de omrekentabel voor sigma-waarden wordt de waarde door “OrganiXc” bepaalt op σ = 3,5 (afgerond).
Methoden
Six Sigma is echter veel meer dan een vertegenwoordigde waarde. De toepassing van de DMAIC-methodiek tijdens Lean Six Sigma verbeterprojecten is kenmerkend. Daarnaast wordt er eveneens veelvuldig gebruik gemaakt van het PDCA-principe en de 8D-methodologie.
Belts
De aansturing van procesverbeterprojecten vindt in het algemeen plaats vanuit het management. Lean Six Sigma hanteert een specifieke onderverdeling welke is gebaseerd op de vechtsport Karate. Hierbij wordt er een onderscheid gemaakt in gradaties naar gelang de mate van beheersing van de beoefenaar:
- Yellow-belt:
Yellow-belts krijgen een praktijkgerichte training van circa 2 dagen, waarbij de bekendste Lean Six Sigma tools worden behandeld. Hierna volgt veelal de betrokkenheid als teamlid in een verbeterproject, of kan er zelfstandig een ‘mini-project’ worden gestart (onder begeleiding van een Black-belt). Dit zijn over het algemeen kleine verbeterprojecten in relatie tot de eigen werkomgeving.
- Green-belt:
Green-belts krijgen een basistraining aangevuld met methoden en technieken ten behoeve van procesanalyses. Daarnaast worden Green-belts getraind in het verrichten van metingen (DMAIC) en de basisprincipes van Statistiek. Het betreft hierbij veelal een 4 tot 6 daagse training, welke aangevuld kan worden met een tweede 6 daagse training voor Expert Green-belts. In deze tweede training wordt de aandacht gelegd op analystische statistiek en de wijze waarop statistische software kan worden gebruikt. Green-belts worden eveneens begeleidt door Black-belts en werken circa 1 werkdag per week aan Lean Six Sigma projecten.
- Black-belt:
Black-belts behoren tot de experts op het gebied van Lean Six Sigma en volgen diverse trainingen gedurende enkele weken/maanden, aangevuld met Lean Six Sigma projecten in de praktijk onder begeleiding van een Master Black-belt. Een Black-belt functioneert als leidinggevende in complexe projecten en biedt middels deskundigheid hulp aan projectteams met behulp van methodieken en technieken. Verschillende afdelingen binnen een organisatie kunnen Black-belts opleiden.
- Master Black-belt:
Een Master Black-belt is een fulltime functie als professioneel Lean Six Sigma expert. Deze functie voor de lange termijn staat veelal in het teken van training, coaching en advisering. Coördinatie en ondersteuning is zeer belangrijk. Daarnaast is samenwerking met het management van groot belang teneinde Lean Six Sigma projecten af te stemmen op de strategische visie van de organisatie.
- Champion:
De functie Lean Six Sigma Champion wordt uitgevoerd door een lid van het (top)management van de organisatie. Champions dragen de filosofie van Lean Six Sigma uit en promoten deze. Champions zijn in veel gevallen ‘eigenaar’ van de afdeling waarbinnen een project wordt uitgevoerd.
Meer informatie met betrekking tot de Lean Six Sigma – belts en de toepassing hiervan in de praktijk, wordt verstrekt tijdens de opleidingen. Hierbij geldt een sterke samenhang met onder andere de 7-Simple Tools en Kaizen.